Σύστημα διδασκαλίας και εξετάσεων

Η εκπαίδευση των σπουδαστών γίνεται κυρίως με διαλέξεις, κατά τις οποίες οι διδάσκοντες αναλύουν τη διδακτέα ύλη, όπως περιγράφεται στον κανονισμό σπουδών και καλύπτεται από τη σχετική βιβλιογραφία και αρθρογραφία. Στην πρώτη διάλεξη διανέμεται περιγραφή της διδακτέας ύλης και των σχετικών βοηθημάτων. Τα βοηθήματα, που πρέπει πάντοτε να είναι περισσότερα του ενός, ποικίλλουν ανάλογα με τη φύση του μαθήματος, γενικά όμως περιλαμβάνουν κυρίως εγχειρίδια στο πρώτο και δεύτερο έτος, ενώ από το τρίτο και κυρίως στο τέταρτο έτος στα βοηθήματα συμπεριλαμβάνονται οπωσδήποτε και επιστημονικά άρθρα. Σε κάθε διάλεξη ο διδάσκων είναι σκόπιμο να διανέμει στους σπουδαστές περίληψη με τα κύρια σημεία που αναπτύχθηκαν στην διάλεξη.

Παρόλο που η παρακολούθηση των διαλέξεων δεν είναι υποχρεωτική από το νόμο, το Τμήμα θεωρεί ότι οι σπουδαστές οφείλουν να παρακολουθούν όλες τις διαλέξεις σε όλα τα μαθήματα. Είναι γνωστό ότι η επιστημονική κατάρτιση δεν επιτυγχάνεται με απλή μελέτη και αποστήθιση κειμένων. Συνιστάται επομένως στους σπουδαστές να μην απουσιάζουν από τις διαλέξεις.

Σε ορισμένα βασικά μαθήματα  οικονομικής θεωρίας, όπως τα μαθήματα  "Μικροοικονομική Ι», "Μακροοικονομική Ι", "Μικροοικονομική ΙΙ" και "Μακροοικονομική ΙΙ",  η διδασκαλία συμπληρώνεται  με ειδικές συζητήσεις κατά ομάδες σπουδαστών.

Η συμμετοχή στις  ειδικές συζητήσεις  κατά ομάδες είναι προαιρετική  και όσοι σπουδαστές επιθυμούν να συμμετάσχουν σε αυτές αντί των φροντιστηρίων, θα πρέπει να το δηλώσουν από την αρχή του εξαμήνου. Για τις εργασίες αυτές, ο διδάσκων προπαρασκευάζει και διανέμει έγκαιρα στους σπουδαστές μια σειρά από ερωτήσεις, πρακτικά θέματα και ασκήσεις, που οι σπουδαστές οφείλουν να επεξεργαστούν και να τα παραδώσουν έγκαιρα στον υπεύθυνο των συζητήσεων. Οι εργασίες διορθώνονται και επιστρέφονται με τις σχετικές παρατηρήσεις από το συντονιστή κάθε ομάδας στους σπουδαστές. Στη συνέχεια, σε ειδική συνάντηση της ομάδας, που καθορίζεται από το πρόγραμμα διδασκαλίας, ο υπεύθυνος των συζητήσεων διευθύνει συζήτηση και ανάλυση των αντικειμένων στα οποία αναφέρεται η εργασία. Ο υπεύθυνος των συζητήσεων παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με τις ορθές απαντήσεις στα συγκεκριμένα θέματα που περιλαμβάνονται στην εργασία.

Οι εργασίες και η συμμετοχή στις συζητήσεις βαθμολογούνται, και η βαθμολογία συμβάλλει στον τελικό βαθμό με ποσοστό 30% (15% για την εργασία και 15% για τη συμμετοχή στη συζήτηση). Οι βαθμοί αυτοί συνυπολογίζονται μόνο στην περίπτωση που ο βαθμός των τελικών εξετάσεων είναι προβιβάσιμος (5 και πάνω) και κατοχυρώνονται και για την εξεταστική περίοδο Σεπτεμβρίου του ιδίου ακαδημαϊκού έτους αλλά όχι πέραν αυτής. Εφόσον ο διδάσκων το επιτρέψει, δικαίωμα συμμετοχής  στις συζητήσεις  με αντίστοιχους όρους  βαθμολόγησης  έχουν και οι σπουδαστές  για τους οποίους  το μάθημα είναι οφειλόμενο από προηγούμενο έτος σπουδών.

Η έγκαιρη παράδοση των εργασιών και η συμμετοχή στις συζητήσεις είναι υποχρεωτική για όλους τους σπουδαστές εκτός εκείνων για τους οποίους το σχετικό μάθημα είναι οφειλόμενο από προηγούμενο έτος σπουδών. Εφόσον ο διδάσκων το επιτρέψει, δικαίωμα συμμετοχής στις συζητήσεις, με αντίστοιχους όρους βαθμολόγησης, έχουν και οι σπουδαστές για τους οποίους το μάθημα είναι οφειλόμενο από προηγούμενο έτος σπουδών. Σπουδαστές που δεν παραδίδουν έγκαιρα μία εργασία ή δεν συμμετέχουν σε μία συζήτηση βαθμολογούνται με μηδέν.

Για την καλύτερη αξιοποίηση του θεσμού των συζητήσεων συνιστάται στους σπουδαστές να συνεργάζονται και να συζητούν τα σχετικά θέματα κατά την προπαρασκευή και επεξεργασία των εργασιών τους. Απαγορεύεται όμως αυστηρά η αντιγραφή εργασιών άλλων σπουδαστών. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί αντιγραφή, οι δύο σπουδαστές, αυτός που αντέγραψε και αυτός του οποίου η εργασία αντιγράφηκε, παραπέμπονται στη Γενική Συνέλευση του Τμήματος για την επιβολή σχετικών κυρώσεων.

Σε όσα μαθήματα δεν υπάρχουν φροντιστήρια και ασκήσεις διεξάγεται γραπτή εξέταση προόδου, στο μέσον περίπου του εξαμήνου, ώστε να αφομοιώνεται καλύτερα η ύλη και να μην εξαρτάται η αξιολόγηση του σπουδαστή μόνο από την τελική εξέταση. Η συμμετοχή στις εξετάσεις προόδου δεν είναι υποχρεωτική. Εφόσον ο διδάσκων το κρίνει σκόπιμο, οι σπουδαστές έχουν δικαίωμα να επιλέξουν αντί της γραπτής προόδου τη συγγραφή εργασίας, υποχρεούνται όμως να δηλώσουν την προτίμησή τους στον διδάσκοντα εντός της τασσόμενης από αυτόν προθεσμίας.

Η γραπτή πρόοδος και η εργασία βαθμολογούνται ισοδύναμα και ο βαθμός υπολογίζεται στην τελική βαθμολογία του μαθήματος με συντελεστή 30%. Σπουδαστές που δεν μετέχουν στη γραπτή πρόοδο ή δεν εκπονούν εργασία βαθμολογούνται με βάση μόνο την απόδοσή τους στις τελικές εξετάσεις. Οι βαθμοί γραπτών προόδων και εργασιών που παραδίδει ο σπουδαστής κατά τη φθινοπωρινή ή εαρινή περίοδο κατοχυρώνονται και για την εξεταστική περίοδο Σεπτεμβρίου του ιδίου ακαδημαϊκού έτους αλλά όχι πέραν αυτής.

Ορισμένα μαθήματα, που περιλαμβάνουν γνωστικά αντικείμενα τα οποία μπορεί να διδαχθούν αποτελεσματικότερα από περισσότερα μέλη Δ.Ε.Π., ανατίθενται από τη Γ.Σ. του Τμήματος σε ένα ή δύο μέλη Δ.Ε.Π., τα οποία είναι υπεύθυνα για την οργάνωση του μαθήματος και την τελική αξιολόγηση των σπουδαστών. Οι υπεύθυνοι των μαθημάτων αυτών υποβάλλουν έγκαιρα για έγκριση στη Γενική Συνέλευση του Τμήματος περίγραμμα του μαθήματος και τα ονόματα των ατόμων που καλούνται να δώσουν τις διαλέξεις αυτές.

Τα μαθήματα διδάσκονται επί 13 εβδομάδες κάθε εξάμηνο, προκειμένου να καλυφθεί η διδακτέα ύλη και να μπορούν οι σπουδαστές να κατανοήσουν με επάρκεια το αντικείμενο. Το ελάχιστο όριο πραγματικής διδασκαλίας ενός μαθήματος είναι 12 εβδομάδες, με την έννοια ότι η περιστασιακή απώλεια μιας εβδομάδας μπορεί να καλυφθεί χωρίς ιδιαίτερα σημαντική επιβάρυνση του κανονικού ρυθμού διδασκαλίας. Αν για οποιοδήποτε λόγο (αργίες, απεργίες, επέτειοι, εορτές, στάσεις εργασίας, κακοκαιρίες, κ.λ.π.) δεν συμπληρωθούν οι ώρες που αντιστοιχούν σε 12 εβδομάδες πραγματικής διδασκαλίας, τότε παρατείνεται ανάλογα το εξάμηνο ή γίνονται έκτακτα εμβόλιμα μαθήματα, τα οποία όμως δεν μπορούν να επιβαρύνουν το κανονικό πρόγραμμα διδασκαλίας πάνω από 50% και για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δύο εβδομάδων.

Οι εξετάσεις διενεργούνται μόνο όταν συμπληρωθεί το ελάχιστο όριο ωρών διδασκαλίας, πράγμα το οποίο βεβαιώνεται εγγράφως από το διδάσκοντα του μαθήματος προς τη Γραμματεία του Τμήματος. Για παράδειγμα, αν ένα μάθημα διδάσκεται 4 ώρες εβδομαδιαίως, το ελάχιστο όριο πραγματικής διδασκαλίας είναι 4x12 = 48 ώρες το εξάμηνο. Στην περίπτωση των μαθημάτων που διδάσκονται 6,5 εβδομάδες (μισά μαθήματα) εφαρμόζονται ανάλογες ρυθμίσεις.

Στις εξετάσεις περιλαμβάνεται υποχρεωτικά ολόκληρη η διδακτέα ύλη που καθορίζεται από το πρόγραμμα σπουδών, ανεξάρτητα από το αν διδάχτηκε ή όχι, ώστε να εξασφαλίζεται ισοδυναμία των μαθημάτων σε διαφορετικά ακαδημαϊκά έτη. Οι εξετάσεις διενεργούνται στο τέλος κάθε εξαμήνου. Στη διαμόρφωση της τελικής βαθμολογίας λαμβάνονται υπόψη οι επιδόσεις σε ενδιάμεσες αξιολογήσεις του φοιτητή κατά τις συζητήσεις, τις προόδους, τις εργασίες, τις ασκήσεις και η γενικότερη συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία που υιοθετείται σε κάθε συγκεκριμένο μάθημα.

Τυχόν προσπάθεια φαλκίδευσης της εξεταστικής και εκπαιδευτικής διαδικασίας συνιστά παραβίαση της ακαδημαϊκής δεοντολογίας και αντιμετωπίζεται αναλόγως από τους θεσμούς και κανονισμούς του Πανεπιστημίου.

Κανονισμός Διεξαγωγής Εξετάσεων Ο.Π.Α

Τα προγράμματα διδασκαλίας και εξετάσεων συντάσσονται από το Τμήμα με ευθύνη του Προέδρου και διαβιβάζονται στη Διοίκηση του Πανεπιστημίου για την ένταξή τους στο συνολικό πρόγραμμα διδασκαλίας και εξετάσεων του Πανεπιστημίου.

Κατά την κατάρτιση του προγράμματος διδασκαλίας γίνεται προσπάθεια ορθολογικής κατανομής των μαθημάτων στην εβδομάδα και στις ημέρες διδασκαλίας. Το πρόγραμμα πρέπει να είναι συνεχές και να μην παρατηρούνται αδικαιολόγητα κενά τα οποία διασπούν τη συνέχεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Καταβάλλεται προσπάθεια ώστε τα υποχρεωτικά μαθήματα δίνονται κατά τις πρωινές ώρες, ενώ τα προαιρετικά μαθήματα μπορεί να δίνονται και κατά τις απογευματινές ώρες. Σε ειδικές περιπτώσεις και εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι, η Γενική Συνέλευση μπορεί να επιτρέψει τη μεταφορά των υποχρεωτικών μαθημάτων κατά τις απογευματινές ώρες. Κατά την κατάρτιση του προγράμματος διδασκαλίας λαμβάνονται υπόψη οι τυχόν προτιμήσεις των μελών Δ.Ε.Π. για ορισμένες ώρες και ημέρες εφόσον βέβαια αυτό δεν παραβιάζει τους πιο πάνω κανόνες ορθολογικότητας, συνέπειας και συνέχειας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι ίδιες αρχές διέπουν και την κατάρτιση του προγράμματος εξετάσεων.

Τα προγράμματα διδασκαλίας και εξετάσεων εγκρίνονται από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος και υλοποιούνται με ευθύνη του Προέδρου του Τμήματος. Σε περίπτωση που κάποιο μέλος Δ.Ε.Π. αδυνατεί να δώσει μία διάλεξη ειδοποιεί έγκαιρα τη Γραμματεία του Τμήματος ώστε αυτή να εκδώσει σχετική ανακοίνωση και φροντίζει να αναπληρώσει τη διάλεξη. Όλες οι ανακοινώσεις για αλλαγές του προγράμματος διδασκαλίας (διαλέξεις, συζητήσεις, φροντιστήρια, κ.α.) γίνονται από τη Γραμματεία του Τμήματος. Στο τέλος κάθε εξαμήνου ο Πρόεδρος του Τμήματος ενημερώνει τη Γενική Συνέλευση σχετικά με την εκτέλεση του προγράμματος διδασκαλίας.

Tα αποτελέσματα των εξετάσεων παραδίδονται από τα μέλη Δ.Ε.Π. το συντομότερο δυνατό και πάντως πριν την παρέλευση δεκαπέντε (15) ημερών από την ημερομηνία των εξετάσεων, ώστε να είναι δυνατή η έγκαιρη δήλωση των μαθημάτων από τους σπουδαστές και η διανομή των συγγραμμάτων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι, ο Πρόεδρος του Τμήματος μπορεί να δώσει μικρή παράταση των προθεσμιών αυτών.