Ανάρτηση Ερευνητικού Δοκιμίου no 01/24 (Σειρά Ερευνητικών Δοκιμίων στα Ελληνικά)

Ερευνητικό Δοκίμιο (στα ελληνικά) no 01/24 με τίτλο "Μεταπολίτευση: Μια άλλη αποτίμηση" του Ομότιμου Καθηγητή Γεωργίου Κ. Μπήτρου.

Περίληψη

Η πολιτική σταθερότητα κατά τη μεταπολίτευση συνοδεύτηκε από μεγάλη επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Ειδικότερα, η μέση ετήσια ανάπτυξη την περίοδο 1974-2022 μειώθηκε σε ≈1% από ≈7% που ήταν τα προηγούμενα 20 χρόνια. Αυτή η εξέλιξη συνιστά ένα παράδοξο γιατί με βάση τη βιβλιογραφία η ανάπτυξη θα περιμέναμε να επιταχυνθεί. Δεν συνέβη και το ερώτημα είναι γιατί. Η απάντηση που δίνεται και τεκμηριώνεται σ’ αυτό το δοκίμιο είναι ότι η πολιτική σταθερότητα προέκυψε ως αποτέλεσμα ενός διοικητικού μηχανισμού αναδιανομής εισοδήματος και πλούτου, ο οποίος ενσωματώθηκε στο Σύνταγμα του 1975 με τη μορφή άρθρων τα οποία εισήγαγαν πολλά νέα «κοινωνικά» δικαιώματα και άλλαξαν θεμελιακά τα «περιουσιακά». Ενόσω το σχετικό κόστος καλύπτεται από το δημόσιο προϋπολογισμό και επιβαρύνσεις στην ιδιωτική οικονομία, η πολιτική σταθερότητα διατηρείται. Αλλά ο μηχανισμός της αναδιανομής, και μάλιστα σε ανοιχτή οικονομία της αγοράς όπως η Ελληνική, είναι αλυσιτελής και αδιέξοδος γιατί οδηγεί σε αναπτυξιακή στασιμότητα, και συνεπώς στην πιθανότητα προσεχώς η πολιτική σταθερότητα να διαταραχθεί. Γι’ αυτό, εάν οι πολίτες δεν πιέσουν τα κόμματα εξουσίας να προχωρήσουν στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν ή τα τελευταία συνεχίσουν να τις αποφεύγουν αποποιούμενα την υποχρέωση της ηγεσίας που φέρουν στις δημοκρατίες Δυτικού τύπου, η πολιτική σταθερότητα θα είναι και θα παραμένει αδύναμη και προσωρινή, με όλους τους κινδύνους για τη δημοκρατία και τα εθνικά συμφέροντα που η αδράνεια συνεπάγεται.

Ο Γεώργιος Κ. Μπήτρος είναι Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.