Μαθήματα

"Η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση."

Albert Einstein, Φυσικός, Βραβείο Νόμπελ

ΜΕΡΟΣ Α

Μαθήματα Υποδομής (Παιδαγωγική Επάρκεια)

Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη 

Χειμερινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκουσα: Κουτρούμπα Κωνσταντίνα

Περιγραφή

Η έννοια και το περιεχόμενο της παιδαγωγικής. Οι κλάδοι της παιδαγωγικής. Τα μέσα και οι φορείς της αγωγής. Ο ρόλος του παιδαγωγού. Ιστορική εξέλιξη της αγωγής από την αρχαιότητα ως τον 20ό αιώνα. Άλλες παιδαγωγικές τάσεις της Ευρώπης στη σύγχρονη εποχή. Ανάπτυξη της θεωρίας του Piaget, Bruner, Vigotsky. Τα κίνητρα, η πειθαρχία, το άγχος, η προσωπικότητα. Σύγχρονες θεωρίες για τη μάθηση. Θεωρίες μάθησης (Pavlov, Skinner, Thorndike, Piaget, Kolb). Αλληλεπίδραση και αυτενέργεια στη μάθηση. Επίπεδα διανοητικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Βασικές πλευρές της εκπαίδευσης: παιδαγωγική σχέση και αλληλεπίδραση, εκπαιδευτική πράξη και παιδαγωγική σχέση, καινοτόμα προγράμματα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Περιβαλλοντική Αγωγή, Αγωγή Υγείας - Αγωγή του Καταναλωτή, Αισθητική Αγωγή, Διαπολιτισμική Εκπαίδευση κ.ά. Bulling, νεανική σχολική παραβατικότητα. Πειθαρχία και διοίκηση της σχολικής τάξης.

Γενική και Εξελικτική Ψυχολογία

Εαρινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκουσα: Βουκελάτου Γιάννα

Περιγραφή

Μέρος Πρώτο : Γενική Ψυχολογία 1. Εισαγωγή στην Ψυχολογία ως επιστήμη (ορισμός, αντικείμενο, μέθοδοι κ.λπ.). 2. Κύριες Σχολές /θεωρητικές κατευθύνσεις της Ψυχολογίας. 3. Οι ανώτερες γνωστικές λειτουργίες.

Μέρος Δεύτερο : Εξελικτική Ψυχολογία 1. Ανάπτυξη: ορισμός και ερωτήματα. Η έννοια του σταδίου. 2. Ο ρόλος της κληρονομικότητα και του περιβάλλοντος στην ανάπτυξη. 3. Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της βρεφικής ηλικίας. 4. Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας. 5. Οι αλλαγές της ήβης-Πρώιμη και καθυστερημένη ήβη. 6. Νοητική και γλωσσική ανάπτυξη κατά την εφηβική ηλικία. 7. Η κοινωνική ανάπτυξη κατά την εφηβική ηλικία. 8. Πλαίσια που επηρεάζουν την ανάπτυξη των εφήβων. 9. Δυσκολίες προσαρμογής των εφήβων.

Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης και των Εκπαιδευτικών Μονάδων

Χειμερινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκων: Παπακωνσταντίνου Γεώργιος

Περιγραφή

ΜΕΡΟΣ Α: Εισαγωγή στο management της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών μονάδων 1. Δομή και λειτουργία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. 2. Συστημική προσέγγιση της λειτουργίας της εκπαιδευτικής μονάδας. 3. Το περιβάλλον της εκπαιδευτικής μονάδας. 4. Προγραμματισμός - οργάνωση - διεύθυνση - αξιολόγηση - λήψη αποφάσεων στις εκπαιδευτικές μονάδες. 5. Ηγεσία.

ΜΕΡΟΣ Β: ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ 1. Τα διοικητικά όργανα του σχολείου και το έργο τους (Διευθυντής, υποδιευθυντής, σύλλογος διδασκόντων) (Ν. 3848/10 και Υ.Α. Φ353.1/324/105657/Δ1). 2. Το σχολείο ως «δημόσια υπηρεσία».

Εισαγωγή στη Διδακτική Μεθοδολογία - Αναλυτικά Προγράμματα

Χειμερινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκουσα: Μπρίνια Βασιλική

Περιγραφή

Βασικές έννοιες της διδακτικής μεθοδολογίας Η διαδικασία της διδασκαλίας Δομή της διδασκαλίας Διατύπωση αντικειμενικών σκοπών Προγραμματισμός της διδασκαλίας. Σχέδιο μαθήματος. Μέθοδοι διδασκαλίας Εκπαιδευτικές τεχνικές που στοχεύουν στη βιωματική μάθηση και ε Εποπτικά μέσα και πηγές για τη διδασκαλία: καινοτομίες στη διδακτική μεθοδολογία με τη χρήση νέων τεχνολογιών Αναλυτικά προγράμματα Επιλογή και δόμηση, διδακτικές και μαθησιακές διαδικασίες. Διεπιστημονική θεώρηση των αναλυτικών προγραμμάτων.

Εκπαιδευτική Αξιολόγηση

Χειμερινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκουσα: Κουτρούμπα Κωνσταντίνα

Περιγραφή

Έννοια, σκοποί και αναγκαιότητα, πλαίσια και προβλήματα εφαρμογής, εξέλιξη και σημερινή κατάσταση της αξιολόγησης διεθνώς και στη χώρα μας. Το θεωρητικό υπόβαθρο της αξιολόγησης. Οι κύριες θεωρίες αξιολόγησης. Μεθοδολογία αξιολόγησης. Φορείς, είδη αξιολόγησης, προσεγγίσεις, μέθοδοι, τεχνικές, μέσα και υλικά, διαδικασίες, αρχές. Τα αντικείμενα, οι σκοποί και τα κριτήρια στην αξιολόγηση. Αξιολόγηση των έμψυχων συντελεστών της εκπαίδευσης (εκπαιδευτικού, διευθυντή) και των μη έμψυχων παραγόντων της εκπαίδευσης. Οργάνωση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης. Αξιολόγηση προγραμμάτων και διαδικασιών αξιολόγησης. Θεσμικό πλαίσιο της αξιολόγησης. Θέση της αξιολόγησης στο πρόγραμμα σπουδών. Μέτρηση και αξιολόγηση. Αντικειμενικά τεστ. Τεστ ανάπτυξης. Οργάνωση και ανάλυση των αντικειμενικών τεστ. Χαρακτηριστικά ενός τεστ: εγκυρότητα - αξιοπιστία. Ερμηνεία βαθμών. Τυποποίηση ενός τεστ. Κανονικοποίηση της κατανομής της βαθμολογίας. Μοντέλο αξιολόγησης των μαθητών.

Ποιότητα στην Εκπαίδευση και τη Διδασκαλία

Εαρινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκουσα: Σφακιανάκη Ελένη

Περιγραφή

Το μάθημα «Ποιότητα στην Εκπαίδευση» αφορά την ανάγκη των σχολείων για αλλαγή και εκσυγχρονισμό μέσα από την εφαρμογή της φιλοσοφίας της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ). 1 η ενότητα: Αρχές Ολικής Ποιότητας στην Εκπαίδευση 2η ενότητα: Η συστημική προσέγγιση στην οργάνωση των σχολείων ποιότητας. 3η ενότητα: Εφαρμογή της Ολικής Ποιότητας στη Διδασκαλία και τη Μάθηση 4η ενότητα: Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών Οργανισμών. Μοντέλα Αξιολόγησης των Εκπαιδευτικών Οργανισμών

Εισαγωγή στους Η/Υ – Παιδαγωγικές Εφαρμογές στην Εκπαίδευση

Εαρινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκων: Ανδρούτσος Αθανάσιος

Περιγραφή

Σκοπός του μαθήματος είναι να παράσχει το θεωρητικό υπόβαθρο και τα βασικά εργαλεία των τεχνολογιών εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευτικοί στόχοι και η βασική θεματολογία του μαθήματος περιγράφονται παρακάτω: 1. Κατανόηση των βασικών αρχών των Τεχνολογιών Εκπαίδευσης. Περιλαμβάνει τις βασικές αρχές των Τεχνολογιών Εκπαίδευσης και υποδείγματα σχεδιασμού ψηφιακών μαθημάτων. 2. Κατανόηση των αντικειμένων μάθησης (learning objects). Περιλαμβάνει αντικείμενα, όπως σημειώσεις, διαφάνειες και λοιπό υποστηρικτικό υλικό ανά διάλεξη, οργάνωση υλικού σε θεματικές ενότητες ή ενότητες διαλέξεων, ασκήσεις, χώροι συζήτησης, wikis, ερωτηματολόγια και μέθοδοι αυτοαξιολόγησης, υποβολή εργασιών και βαθμολόγηση, πολυμεσικό υλικό όπως: i) παρουσιάσεις και βίντεοδιαλέξεις, ii) καταγεγραμμένες βίντεο-διαλέξεις συγχρονισμένες με διαφάνειες (annotated video), iii) podcast, εκφωνήσεις στις διαφάνειες, κ.α., μονοπάτια μάθησης, SCORM-based συμβατό υλικό, κλπ. 3. Κατανόηση ειδικών και προηγμένων θεμάτων των Τεχνολογιών Εκπαίδευσης. Περιλαμβάνει θέματα κοινωνικών δικτύων, θέματα σύγχρονης τηλεκπαίδευσης (και πρακτική παρουσίαση με το εργαλείο BigBlueButton), θέματα μαζικής online μετάδοσης μαθημάτων (MOOCs) αλλά και ερευνητικές προσεγγίσεις σε θέματα όπως Gamification, διαμόρφωση υλικού για ΑΜΕΑ καθώς και επισκόπηση των πνευματικών δικαιωμάτων που συνοδεύουν το εκπαιδευτικό υλικό. 4. Να είναι σε θέση να δημιουργήσουν ένα Web Site. Περιλαμβάνει παρουσίαση της γλώσσας HTML και Javascript/CSS και πρακτική εκμάθηση με τη χρήση των εργαλείων: Notepad++, KompoZer, GIMP και Vectorian Giotto. 5. Να είναι σε θέση να δημιουργήσουν ένα ψηφιακό μάθημα στο Moodle. Περιλαμβάνει το σχεδιασμό και τη δημιουργία ενός ψηφιακού μαθήματος στην πλατφόρμα Moodle με τη συνδυασμένη χρήση όλων των παραπάνω υποδειγμάτων και τεχνολογιών.

ΜΕΡΟΣ Β

Ειδική Διδακτική (Διδακτική Επάρκεια)

Ειδική Διδακτική Μεθοδολογία - Διδακτική μαθημάτων ειδικότητας

Διδακτική Οικονομικών Μαθημάτων

Εαρινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκουσα: Μπρίνια Βασιλική

Περιγραφή

Το μάθημα περιλαμβάνει τις εξής βασικές ενότητες: 1. Οι οικονομικές επιστήμες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: Γνωστικό αντικείμενο και εκπαιδευτικά μέσα. Πρόγραμμα σπουδών Οικονομικών μαθημάτων στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι οδηγίες διδασκαλίας του αναλυτικού προγράμματος για τα οικονομικά μαθήματα. 2. Ανάπτυξη των βασικών μεθόδων διδασκαλίας στις οικονομικές επιστήμες. Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, διδασκαλία με ομάδες, διδασκαλία με τη μέθοδο σχεδίου δράσης / project). 3. Η μέθοδος project στο Λύκειο. Η εφαρμογή της μεθόδου project στις οικονομικές επιστήμες. 4. Άλλες μέθοδοι διδασκαλίας στις οικονομικές επιστήμες.

---

Διδακτική Πληροφορικής

Εαρινό Εξάμηνο - 2 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκων: Ανδρούτσος Αθανάσιος

Περιγραφή

Το μάθημα περιλαμβάνει τις εξής βασικές ενότητες: 1. Πληροφορική στην εκπαίδευση: Γνωστικό αντικείμενο και εκπαιδευτικό μέσο. 2. Πρόγραμμα σπουδών Πληροφορικής στην ελληνική Α’βάθμια και Β’βάθμια εκπαίδευση. 4. Εννοιολογικό πλαίσιο και ορισμοί για τη Διδακτική της Πληροφορικής. 5. Βασικές έννοιες Διδακτικής της Πληροφορικής (πρακτικές, μοντέλα, διαδικασίες μάθησης). 6. Προγραμματισμός ως γνωστικό αντικείμενο. 7. Τεχνολογίες και εργαλεία για τη διδασκαλία αρχών προγραμματισμού και την αφύπνιση του ενδιαφέροντος των μαθητών (Scratch, Gamemaker, Kodu κλπ.). 8. Ειδικά θέματα Διδακτικής του Προγραμματισμού (προγραμματισμός, μεταβλητή, δομές ελέγχου, επιλογή, επανάληψη, διαδικασία, αναδρομικότητα). 9. Το εκπαιδευτικό λογισμικό στην πράξη και στην αγορά, στην ελληνική και διεθνή πραγματικότητα.

Πρακτική Άσκηση στη Διδασκαλία (Π.Α.Δ.) I

Χειμερινό Εξάμηνο - 6 ώρες/εβδομάδα (Θεωρία Διδακτικής Πράξης και βιωματικό εργαστήριο) (6 ECTS)

Διδάσκουσα: Μπρίνια Βασιλική

Περιγραφή

Εκπαιδευτικές τεχνικές ανά θεματικό πεδίο (Πληροφορική, Οικονομική επιστήμη, Στατιστική, Λογιστική, Οργάνωση και Διοίκηση επιχειρήσεων). Κατάρτιση σχεδίου διδασκαλίας μαθήματος της ειδικότητας του φοιτητή με συνεκτίμηση όλων των παραμέτρων του σχεδιασμού της διδασκαλίας. Παραγωγή σχετικού διδακτικού υλικού και φύλλων εργασίας. Υλοποίηση διδασκαλίας-προσομοίωση, ανάλυση και αξιολόγηση ενδεικτικής διδασκαλίας μαθήματος ειδικότητας ενώπιον ακροατηρίου.

• Παρακολουθήσεις δειγματικών διδασκαλιών (πειραματικά σχολεία)
• Παρακολουθήσεις ατομικών διδασκαλιών (δημόσια σχολεία)
• Διδασκαλίες σε σχολείο

Πρακτική Άσκηση στη Διδασκαλία (Π.Α.Δ.) II

Εαρινό Εξάμηνο - 6 ώρες/εβδομάδα (Θεωρία Διδακτικής Πράξης και βιωματικό εργαστήριο) (6 ECTS)

Διδάσκουσα: Μπρίνια Βασιλική

Περιγραφή

Εκπαιδευτικές τεχνικές ανά θεματικό πεδίο (Πληροφορική, Οικονομική επιστήμη, Στατιστική, Λογιστική, Οργάνωση και Διοίκηση επιχειρήσεων). Κατάρτιση σχεδίου διδασκαλίας μαθήματος της ειδικότητας του φοιτητή με συνεκτίμηση όλων των παραμέτρων του σχεδιασμού της διδασκαλίας. Παραγωγή σχετικού διδακτικού υλικού και φύλλων εργασίας. Υλοποίηση διδασκαλίας-προσομοίωση, ανάλυση και αξιολόγηση ενδεικτικής διδασκαλίας μαθήματος ειδικότητας ενώπιον ακροατηρίου.

• Παρακολουθήσεις δειγματικών διδασκαλιών (πειραματικά σχολεία)
• Παρακολουθήσεις ατομικών διδασκαλιών (δημόσια σχολεία)
• Διδασκαλίες σε σχολείο

ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Στο Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Πληροφορικής υπάρχει μάθημα με τίτλο: «Δημιουργία και Χρήση Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού στις Σύγχρονες Μεθοδολογίες Εκπαίδευσης», που προσφέρεται στο σύνολο των τμημάτων του Πανεπιστημίου.

Το μάθημα αυτό απευθύνεται στους φοιτητές του Προγράμματος Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης. Αν και πρόκειται για μάθημα επιλογής, προτείνουμε και θεωρούμε επιθυμητό οι φοιτητές του Προγράμματος Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης που προέρχονται από όλα τα τμήματα του Πανεπιστημίου μας να δηλώσουν το παραπάνω μάθημα ώστε να είναι σε θέση κατά τη διάρκεια του Προγράμματος να χειριστούν με μεγαλύτερη ευχέρεια μεθοδολογίες και εργαλεία απαραίτητα για την πρακτική εφαρμογή των σύγχρονων μεθοδολογιών εκπαίδευσης. 

Δημιουργία και Χρήση Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού στις Σύγχρονες Μεθοδολογίες Εκπαίδευσης

Χειμερινό Εξάμηνο - 4 ώρες/εβδομάδα (6 ECTS)

Διδάσκων: Ανδρούτσος Αθανάσιος

Συνδεδεμένο Μάθημα: Εισαγωγή στους Η/Υ - Παιδαγωγικές Εφαρμογές στην Εκπαίδευση (Εαρινό Εξάμηνο)

Περιγραφή

Yπάρχει, σήμερα, ένα μεγάλο χάσμα ανάμεσα στα τρέχοντα εκπαιδευτικά συστήματα και τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Στο σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα η δημιουργικότητα και η καινοτομία δεν αξιολογούνται αρκετά ενώ δεν υπάρχει σύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με τις ευκαιρίες της επιχειρηματικής δράσης.

Μία νέα παιδαγωγική προσέγγιση θα πρέπει να αναπτυχθεί στην πράξη με στόχο την απόκτηση δεξιοτήτων του 21ου αιώνα, δεξιοτήτων συνδημιουργίας και καινοτομίας που αποτελούν τις απαραίτητες δεξιότητες της οικονομίας που διανύουμε, της οικονομίας των ιδεών. Οι βασικοί πυλώνες της προσέγγισης που θα ακολουθηθεί είναι:  η  σχεδιαστική σκέψη (design thinking), ο τεχνολογικός μετασχηματισμός και η επιχειρηματικότητα. 

Στο παρόν μάθημα, θα παρουσιαστεί η μεθοδολογία του Design Thinking σε συνδυασμό με τεχνολογικά εργαλεία. Το Design Thinking επικεντρώνεται στον άνθρωπο και τις ανάγκες του τις οποίες προσπάθεί να εντοπίσει μέσα από μία μεθοδολογία ανάλυσης και ενσυναίσθησης. Στη συνέχεια με μία ποικιλία ιδεών μέσω μεθόδων όπως brainstorming και prototyping προσπαθεί να δώσει καινοτόμες λύσεις στις ανάγκες των χρηστών. Μέσα από μία επαπαναληπτική διαδικασία (iterations) με τη συμμετοχή των χρηστών επιλέγεται η καλύτερη λύση. Κατά τη διαδικασία αυτή τα λάθη δεν στιγματίζονται (όπως στο τρέχον εκπαιδευτικό σύστημα), αλλά αντίθετα είναι επιθυμητά στα αρχικά στάδια της διαδικασίας ώστε να διδασκόμαστε από τα λάθη μας και να βελτιώνουμε τις δυνατές προτάσεις και λύσεις. Η τελική λύση διαμοιράζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή και μέσω άλλων καναλιών μέσω μιας αφηγηματικής πρότασης ή ιστορίας (storytelling) με στόχο τη δημιουργία κοινοτήτων, εθελοντικών κινημάτων και τελικά μετασχηματισμού των αναγκών σε ζήτηση. 

Στο πλαίσιο της εργασίας -που θα αποτελέσει και τη μόνη αξιολόγηση του μαθήματος- οι ομάδες που θα σχηματιστούν θα επιλύσουν με δημιουργικό τρόπο ένα επίκαιρο πραγματικό πρόβλημα που οι ίδιες θα επιλέξουν, με βάση την παραπάνω μεθοδολογία- τεκμηριώνοντας κάθε βήμα της διαδικασίας με φωτογραφίες, ήχο, βίντεο, και κείμενο - δημιουργώντας τελικά μία πολυμεσική αφήγηση της δημιουργικής διαδικασίας σε μορφή βίντεοδιάλεξης.

Δύο σημαντικά σημεία της μεθοδολογίας είναι ότι: 1. Η καινοτομία δεν προέρχεται από το χαρισματικό μυαλό κάποιας ιδιοφυίας, αλλά είναι το αποτέλεσμα μια διαδικασίας έρευνας και πειραματισμού, όπου νέες ιδέες εντοπίζονται και αναπτύσονται με τη συμμετοχή των τελικών χρηστών, και 2. Σκοπός δεν είναι να δημιουργηθούν προς τους χρήστες απλώς νέα προϊόντα ή υπηρεσίες αλλά νέες εμπειρίες!

Στο πλαίσιο του μαθήματος θα παρουσιασθούν παραδείγματα περιπτώσεων. Για παράδειγμα, θα δούμε ότι οι πρώτοι design thinkers ήταν οι Ικτίνος, Καλλικράτης και Φειδίας που όντας οι ίδιοι κάτοικοι των Αθηνών -μετά τη μάχη του Μαραθώνα- συναισθάνθηκαν ότι δεν είχαν αναλάβει να δημιουργήσουν απλώς ένα ναό για την Θεά Αθηνά αλλά να αναδείξουν το μεγαλείο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Και το πέτυχαν μέσα από την εύρεση και εφαρμογή τεχνικών καινοτομιών καθώς και με την εργασία αλλά και την καθολική συμμετοχή όλων των πολιτών της Αθήνας μέσω του Δήμου. Πέτυχαν να δημιουργήσουν, όχι απλώς ένα νέο ναό, αλλά μία νέα παγκόσμια εμπειρία, που μέχρι σήμερα παράμένει το σύμβολο του Δυτικού Πολιτισμού.