Η Δράση «Μαθήματα Ζωής στο Σχολείο Ι και ΙΙ»

    "Κανείς δεν θα πρέπει να γίνεται δάσκαλος χωρίς θεραπεία τουλάχιστον ενός έτους, ατομική ή ομαδική, περιλαμβανομένη στην εκπαίδευσή του"

    Ματθαίος Γιωσαφάτ,Ψυχίατρος, Ψυχαναλυτής, Ομαδικός θεραπευτής

    Η υπεύθυνη ομάδα για την καινοτόμο δράση: Ματθαίος Γιωσαφάτ, Δρ Παντελής Παπαδόπουλος, Δρ Βασιλική Μπρίνια

    Ο κ. Ματθαίος Γιωσαφάτ είναι ο ιδρυτής του εργαστηρίου «Μαθήματα ζωής στο σχολείο Ι και ΙΙ»
    όπου με τις ομιλίες του τα ακαδημαϊκά έτη 2011-2012 και 2012-2013  έδωσε τα πρώτα ερεθίσματα για το εργαστήριο στους φοιτητές του Προγράμματος.

    Σύνδεση της Δράσης με τη στρατηγική και τις ανάγκες του ΟΠΑ

    Το ΟΠΑ είναι ένα από τα κορυφαία ΑΕΙ της χώρας που έχει ως όραμα να αναγνωρίζεται διεθνώς ως κέντρο αριστείας. Ο στόχος αυτός σημαίνει σύγχρονα προγράμματα σπουδών, αποτελεσματικότερες παιδαγωγικά μέθοδοι διδασκαλίας και έμφαση στη διασύνδεση της θεωρίας με την πράξη.

    Το όραμα του Προγράμματος, συνάδει με το στρατηγικό πλάνο του ΟΠΑ των ετών 2016-2021, που είναι η αριστεία, η εξωστρέφεια και η καινοτομία στην εκπαίδευση υποψήφιων εκπαιδευτικών και μελλοντικών διοικητικών στελεχών της εκπαίδευσης με αξίες, συναισθηματική νοημοσύνη και ηγετικές ικανότητες, με στόχο να γίνουν φορείς διοικητικής και εκπαιδευτικής καινοτομίας στο ευρύτερο διεθνές περιβάλλον.

    Στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της Δράσης ικανοποιείται ένας από τους βασικούς στόχους του Προγράμματος που είναι η αναγκαία συναισθηματική ωρίμανση του υποψήφιου εκπαιδευτικού.

    Όραμα της Δράσης

    Το όραμα της Δράσης συνδέεται με τα λόγια του Nelson Mandela, κατόχου του Νόμπελ Ειρήνης το 1993 ότι "η εκπαίδευση και η μόρφωση είναι το πιο ισχυρό όπλο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αλλάξουμε τον κόσμο".

    Η ριζική αλλαγή του εκπαιδευτικού μας συστήματος θα μπορούσε να επιφέρει σταδιακά την προσέγγιση του οράματος. Σημαντική αρχή θα μπορούσαν να αποτελούν τα «μαθήματα ζωής στα σχολεία», τα οποία από χρόνια προτείνονται από τον ιδρυτή της Ελληνικής Εταιρείας Αναλυτικής Ομαδικής και Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας, ψυχίατρο Ματθαίο Γιωσαφάτ, αλλά και από μέλη της Εταιρείας.

    Σκοποί της Δράσης

    Οι βασικοί σκοποί της εισαγωγής της Δράσης εστιάζονται στα συμπυκνωμένα ερεθίσματα για την κατανόηση του δεσμού μεταξύ των ατόμων και των ασυνείδητων μηχανισμών άμυνας που τα μέλη χρησιμοποιούν. Ο υποστηρικτικός χαρακτήρας της ομάδας βοηθά το κάθε μέλος να επανεξετάσει την πραγματικότητα και να αναγνωρίσει την καταλληλότητα ή ακαταλληλότητα της συμπεριφοράς του. Η ίδια η λειτουργία της ομάδας έχει δύναμη. Σε μια ομάδα το άτομο ανακαλύπτει ότι δεν είναι μοναδικό ως προς τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις δυσκολίες που βιώνει. Κοινωνιολογικές έρευνες έδειξαν ότι η προσωπικότητα του ατόμου, σε μεγάλο βαθμό, διαμορφώνεται κοινωνικά. Αυτό, αρχικά, γίνεται μέσα στη μικροκοινωνία της οικογένειας, όπου οι γονείς λειτουργούν ως φορείς της εκάστοτε κοινωνικής κουλτούρας. Μια μικρή ομάδα είναι ένα παραπλήσιο περιβάλλον. Τα μέλη της ομάδας έχουν την αίσθηση ότι ανάμεσά τους αναπτύσσεται φροντίδα και ενδιαφέρον καθώς και ότι ο καθένας είναι σημαντικός για τους άλλους και την ομάδα, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση της αυτοεκτίμησής του.

    Επιστημονικά Ερείσματα της Δράσης

    «Ομαδική ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που βασίζεται στις διεργασίες και τα αποτελέσματα που επισυμβαίνουν όταν η ίδια μικρή ομάδα ανθρώπων συναντάται τακτικά σε καθορισμένο τόπο για μακρό διάστημα με ένα εκπαιδευμένο θεραπευτή και με το σκοπό να αποκτηθεί βελτίωση σε νευρωτικά συμπτώματα και αλλαγή προσωπικότητας σε ορισμένους τομείς.» (Μ.Γιωσαφάτ).

    Το θεωρητικό υπόβαθρο της ομαδικής ψυχοθεραπείας είναι ψυχαναλυτικό. Οι περισσότεροι ομαδικοί θεραπευτές ήταν ψυχαναλυτές που επηρεάστηκαν σημαντικά από άλλες θεωρίες όπως η θεωρία του πεδίου ( Field Theory) του Kurt Lewin και η θεωρία Γενικών Συστημάτων του Von Bertanlaffy. Οι κύριες θεωρητικές απόψεις της Δυναμικής της ομάδας (Group DynamicModel) εκπροσωπούνται από τους Bion, Foulkes, Ezriel και Whitaker- Lieberman.

    Προσέγγιση - Μέσα

    Ακολουθείται, ως μέθοδος μια ολιστική, πολυεπίπεδη, βιωματική και ομαδοκεντρική προσέγγιση η οποία επικεντρώνεται στην συμμετοχή των εκπαιδευόμενων σε «ομάδες εμπειρίας» σε τρείς 2ωρες συναντήσεις για κάθε εξάμηνο. Έμφαση δίνεται και στην ενεργή συμμετοχή των φοιτητών με σχόλια, ερωτήσεις, προσωπικές εμπειρίες κλπ.

    Συνεργασίες για την Δράση

    Ελληνική Εταιρεία Αναλυτικής Ομαδικής και Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας

    Μαθησιακά αποτελέσματα

    Η Δράση έχει σημαντική επιρροή στην συναισθηματική ωρίμανση των φοιτητών-μελλοντικών εκπαιδευτικών η οποία αποκαλύπτεται τόσο από τους διδάσκοντες όσο και από τις μαρτυρίες των φοιτητών.

    Επιστημονικές ημερίδες - ομιλίες

    • TEDxAthens 2012 Talks — Δρ Ματθαίος Γιωσαφάτ

    Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ, σε αυτή την ξεχωριστή του ομιλία στο TEDxAthens 2012, μας κάλεσε να δούμε την κρίση σαν μια ευκαιρία για να αλλάξουμε όλα αυτά που μας μπλοκάρουν και μας φέρνουν πίσω ως κοινωνία. Μόνο όταν δίνεις κάτι πίσω στην κοινωνία στην οποία ζεις και αναπτύσσεσαι μπορείς να νιώθεις ικανοποιημένος και ευτυχής. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε ο ένας με τον άλλο, ως ομάδα και όχι ως μονάδα. Να μαθαίνουμε να λειτουργούμε μέσα στο σύνολο, να ανεχόμαστε, να εκφραζόμαστε και να μοιραζόμαστε… Μιλάει επίσης για την ανάγκη εισαγωγής των μαθημάτων ζωής στα σχολεία που πρώτο στην Ελλάδα το Πρόγραμμα Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών έχει εισαγάγει στην εκπαίδευση εκπαιδευτικών από το έτος 2012 και 2013 με την ομιλία του Ματθαίου Γιωσαφάτ στους φοιτητές/τριες του Προγράμματος.

    Διαβάστε την καταχώριση στο blog του TEDxAthens και δείτε ολόκληρη την ομιλία του κ. Γιωσαφάτ παρακάτω:

    Επιστημονικά άρθρα

    Επιστημονικό άρθρο με θέμα «Μαθήματα ζωής ως βιωματικό εργαστήριο στην εκπαίδευση εκπαιδευτικών: Μια εμπειρική προσέγγιση» το οποίο κατόπιν κρίσης από δυο κριτές, εγκρίθηκε για δημοσίευση στο εκπαιδευτικό επιστημονικό περιοδικό "eκπ@ιδευτικός κύκλος" τόμος 8, τεύχος 2 (2020).

    Το άρθρο αυτό ουσιαστικά επικυρώνει ερευνητικά την επιτυχημένη εφαρμογή σε εκπαιδευόμενους εκπαιδευτικούς μέσω του βιωματικού εργαστηρίου «Μαθήματα Ζωής στο Σχολείο Ι&ΙΙ» στο Πρόγραμμα Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ότι τα «Μαθήματα Ζωής» στην εκπαίδευση εκπαιδευτικών μπορούν να βοηθήσουν στην συναισθηματική ωρίμανση των εκπαιδευτικών και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων ζωής, εκπαιδεύοντας τους εκπαιδευτικούς ώστε να είναι πιο αποτελεσματικοί στη διδασκαλία τους συμβάλλοντας έτσι στη συναισθηματική ωρίμανση των μαθητών τους. Στόχος της ερευνητικής μας προσπάθειας είναι να καταδειχθεί η σπουδαιότητα των αποτελεσμάτων και να εισαχθούν τα «Μαθήματα Ζωής» στις καινοτόμες δράσεις του προγράμματος σπουδών των σχολείων Α/θμις και Β/θμιας εκπαίδευσης από την νέα σχολική χρονιά.

    • Μπρίνια, Β., Παπαδόπουλος, Π., Λουδάρου, Α., Δαζέας, Α., Νικολοπούλου, Μ., Παπαγεωργίου, Δ., Γιωσαφάτ, Μ. (2020). Μαθήματα ζωής ως βιωματικό εργαστήριο στην εκπαίδευση εκπαιδευτικών: Μια εμπειρική προσέγγιση. περιοδικό "eκπ@ιδευτικός κύκλος" τόμος 8, τεύχος 2, ISSN: 2241-4576

    Ανάλογη δημοσίευση του επιστημονικού άρθρου για το διεθνές ακαδημαϊκό κοινό έγινε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό της Αυστραλίας Journal of Education and Teaching Methodology το οποίο εγκρίθηκε για δημοσίευση κατόπιν κρίσης από δυο κριτές.

    Βιβλιογραφία κειμένου:

    Γιωσαφάτ, Μ. (2010). Μεγαλώνοντας στην Ελληνική οικογένεια, Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ

    Επίσημος ιστότοπος της Ελληνικής Εταιρείας Αναλυτικής Ομαδικής και Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας