Διεθνείς και Εγχώριες Συνεργασίες
"Ο κυριότερος στόχος της εκπαίδευσης δεν είναι η γνώση, αλλά η δράση"
Herbert Spencer, Βρετανός φιλόσοφος
Οι στρατηγικοί στόχοι του Προγράμματος Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης συνάδουν με το στρατηγικό πλάνο του ΟΠΑ των ετών 2016-2021. Συγκεκριμένα οι βασικοί στόχοι του Προγράμματος είναι η επιδίωξη της αριστείας, της καινοτομίας, της εξωστρέφειας και της εισαγωγής της επιχειρηματικότητας στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση μέσα από καινοτόμες εκπαιδευτικές μεθοδολογίες και την καλλιέργεια αξιών με βιωματική μάθηση για την παιδεία του εκπαιδευτικού.
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, το Πρόγραμμα Επιστημών της Αγωγής και Εκπαίδευσης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών έχει αναπτύξει διεθνείς και εγχώριες συνεργασίες ως εξής:
Διεθνείς Συνεργασίες
- University of Oslo, Norway - Department of Teacher Education and School Research
- Aalto University, Helsinki, Finland - Department of Art, School of Arts, Design and Architecture (ARTS)
- Stockholm University, Sweden - Department of Humanities and Social Science Education
- University of Gävle, Sweden - Teacher Education Programmes
- Heidelberg University, Germany - Institute for Education Studies
Εγχώριες Συνεργασίες
- Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ»
- Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας
- Παιδαγωγική Ομάδα "Το Σκασιαρχείο"
- Ελληνική Εταιρεία Aναλυτικής Ομαδικής & Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας
- Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του ΟΠΑ
- ACEin (Athens Center for Entrepreneurship and Innovation)
- Περιοδικό "Ξενοφών" (για την Οικονομική Επιστήμη και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση)
- Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών, Π.Σ.Π.Α.
- Πρότυπο Λύκειο Αναβρύτων
- 2ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών
- Ζάννειο Πειραματικό Λύκειο Πειραιά
Στόχος της επιστημονικής συνεργασίας με το Oslo University, Department of Teacher Education and School Research, Norway, το Stockholm University, Department of Humanities and Social Science Education, Sweden, το Gavle University, Department of Teacher Education, Sweden και το Heidelberg University, Institute for Education Studies, Germany είναι η προώθηση της καινοτομίας στην εκπαιδευτική έρευνα στην εκπαίδευση υποψήφιων εκπαιδευτικών.
Από την συνεργατική έρευνα με το Oslo University, Department of Teacher Education and School Research έχει προκύψει το παρακάτω ερευνητικό άρθρο:
Scheie, J., Brinia, V. (2017). Leadership in Classroom and the Ancient Greek Culture: An innovative pedagogical approach, International Journal of Multidisciplinary Research and Development, 2(4), 67-71.
Στόχος της επιστημονικής συνεργασίας με το Aalto University, School of Arts, Department of Art, Helsinki και την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) είναι η σύνδεση της τέχνης με την εκπαίδευση και την παρουσίαση εικαστικών εκθέσεων με εκπαιδευτικές θεματικές. Από την συνεργατική έρευνα με το Aalto University, School of Arts, Department of Art, Helsinki και την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) έχει προκύψει το παρακάτω ερευνητικό άρθρο:
Brinia, V.,Giannimara, R., Psoni, P., Stamatakis, G., (2018). Teacher Education through Art: How to Teach Social Sciences through Artwork –The Student-Teachers’ Views, Global Journal of Educational Studies, 4(1), 57-68.
Στους στρατηγικούς στόχους του Προγράμματος Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης είναι μεταξύ άλλων η εισαγωγή της επιχειρηματικότητας στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση μέσα από καινοτόμες εκπαιδευτικές μεθοδολογίες. Στόχος της επιστημονικής συνεργασίας με το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» είναι η από κοινού υποστήριξη εθελοντικών δράσεων εκπαιδευτικού χαρακτήρα στο πεδίο της ολιστικής πολιτιστικής διαχείρισης των μνημείων για την αειφόρο ανάπτυξη και την αξιοποίησή τους στην εκπαίδευση. Στην συνεργασία συμμετέχουν εξειδικευμένη ομάδα επιχειρηματικότητας της ΜοΚΕ και του ACEin του Ο.Π.Α. με στόχο την προσέγγιση από την σκοπιά της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, των εκπαιδευτικών δράσεων του Προγράμματος στα πλαίσια της εκπαίδευσης, της επιχειρηματικότητας και του πολιτισμού. Αντικείμενο της συνεργασίας του Προγράμματος με τους δύο καινοτόμους στο πεδίο της επιχειρηματικότητας φορείς του Ο.Π.Α., είναι η απόκτηση από τους φοιτητές/τριες του Προγράμματος του αναγκαίου θεωρητικού υπόβαθρου όσον αφορά η σύνταξη ενός ολοκληρωμένου επιχειρηματικού σχεδίου στο πεδίο της πολιτιστικής διαχείρισης των ελληνικών μνημείων. Μέσα από μία σειρά κοινών εκπαιδευτικών δράσεων των δυο φορέων με το Πρόγραμμα, οι φοιτητές/τριες εργαζόμενοι σε ομάδες έχουν τη δυνατότητα να διδαχθούν την κατάρτιση ενός business plan στον τομέα του πολιτισμού σε συνεργασία με το ΜΚΟ ΔΙΑΖΩΜΑ και να συζητήσουν τόσο για τις τεχνικές λεπτομέρειες όσο και για την εφικτότητα των καινοτόμων ιδεών τους σχετικά με την εργασία τους που αφορά στην αειφορία και την βιώσιμη ανάπτυξη μιας γεωγραφικής περιοχής με επίκεντρο τα μνημεία της.
Η προσέγγιση αυτή αφορά αφενός: α) τη σύνδεση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας με τον τομέα των επιχειρήσεων και η οποία εκφράζεται μέσα από τη φιλοσοφία των Προγραμμάτων Πολιτιστικών Διαδρομών και Αρχαιολογικών Πάρκων, που προτείνει το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» και συμβάλει στο σχεδιασμό και την υλοποίησή τους, αφετέρου, β) στην ανάδειξη και ενίσχυση της νέας επιχειρηματικότητας που αναδύεται μέσα από τις Δημιουργικές Βιομηχανίες, τα προϊόντα που μπορούν να παραχθούν μέσω αυτών και τη σύνδεσή τους με την «οικονομία της εμπειρίας» (Experience Economy). Το αναδυόμενο αυτό μοντέλο οικονομικής δραστηριότητας, βασίζεται στη δημιουργία «άυλης» αξίας, η οποία εμπλουτίζει παραδοσιακά προϊόντα και υπηρεσίες. Τα αγαθά αυτά συνδέονται με πεδία όπως το περιβάλλον, ο τουρισμός, ο αγροδιατροφικός τομέας, τα μουσεία, τα θεματικά πάρκα κ.α.
Μια ακόμη εξειδικευμένη ομάδα συνεργάζεται για τον στρατηγικό αυτό στόχο του Προγράμματος, που αποτελείται από έγκριτους οικονομολόγους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με επικεφαλής τον κ. Γεώργιο Τζίρο, οικονομολόγο, Πρόεδρο του περιοδικού "ΞΕΝΟΦΩΝ" - ο οποίος έχει βραβευθεί ως ένας από τους κορυφαίους δασκάλους επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη.
Σκοπός της συνεργασίας του Προγράμματος με την παιδαγωγική ομάδα " Το Σκασιαρχείο", είναι η γνωριμία των φοιτητών/τριών με τις τεχνικές της Παιδαγωγικής του Σ. Φρενέ. Οι φοιτητές/τριες έχουν τη δυνατότητα να συζητήσουν με την έμπειρη επιστημονική ομάδα «το Σκασιαρχείο» για την εφαρμογή των τεχνικών Φρενέ στην εκπαιδευτική πράξη, να εργαστούν σε ομάδες για την εκπόνηση εργασιών στις τεχνικές Φρενέ που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στα γνωστικά τους αντικείμενα και να συνεργαστούν για την πρακτική άσκηση των τεχνικών Φρενέ στα σχολεία με εκπαιδευτικούς οι οποίοι εφαρμόζουν τις τεχνικές Φρενέ στα σχολεία τους.
Σκοπός της συνεργασίας του Προγράμματος με την Ελληνική Εταιρεία Αναλυτικής Ομαδικής και Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας, την οποία ίδρυσε πριν 40 χρόνια ο ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και ομαδικός ψυχοθεραπευτής Ματθαίος Γιωσαφάτ, είναι να δοθούν ερεθίσματα στους φοιτητές/τριες για την αναγκαιότητα της συναισθηματικής τους ωρίμανσης ως υποψήφιων εκπαιδευτικών. Η συνεργασία του Προγράμματος με την Εταιρεία ξεκίνησε πιλοτικά το έτος 2012 μέσα από ομιλίες και συζητήσεις του κ. Ματθαίου Γιωσαφάτ με τους φοιτητές/τριες του Προγράμματος σχετικά με τα προβλήματα των εφήβων και την ψυχοσεξουαλική τους ανάπτυξη. Ο κ. Μ. Γιωσαφάτ αναφέρει ότι «Κανείς δεν θα πρέπει να γίνεται δάσκαλος χωρίς θεραπεία τουλάχιστον ενός έτους, ατομική ή ομαδική, περιλαμβανομένη στην εκπαίδευσή του». Συνεπώς, μέσα από την συνεργασία με την επιστημονική ομάδα της Εταιρείας επιδιώκεται η επίτευξη της απαραίτητης προϋπόθεσης για την επιτυχία ενός εκπαιδευτικού που είναι η κατανόηση του εαυτού του και των «τυφλών του σημείων». Μέσα από την βιωματική ομάδα του «εδώ και τώρα» το κάθε μέλος αλληλεπιδρά με τα άλλα μέλη και αναδύονται σημαντικά στοιχεία για τους διαπροσωπικούς τρόπους διάδρασης.
Στην ομαδική θεραπεία το κάθε μέλος παίρνει ανατροφοδότηση από τους υπόλοιπους σε σχέση με το πώς τον βλέπουν εκείνοι και έρχονται στην επιφάνεια στοιχεία του «τυφλού εαυτού». Μέσα από την ανατροφοδότηση τα μέλη γίνονται καλύτεροι μάρτυρες της συμπεριφοράς τους και μαθαίνουν να αξιολογούν την επίδραση της συμπεριφοράς τους στα συναισθήματα των άλλων.
Συνεπως μέσα από την βιωματική συμμετοχή στη δράση, οι φοιτητες/τριες ενθαρρύνονται να αναλάβουν την ευθύνη του εαυτού τους και της συμπεριφορας τους και να συνειδητοποιήσουν την ευθύνη του ρόλου τους ως εκπαιδευτικών στην παιδαγωγική σχέση με τους μαθητές τους.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ
Έχουν υπογραφεί συμφωνίες συνεργασίας του Προγράμματος Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης με Πειραματικά Λύκεια της Αττικής. Τα Πειραματικά Λύκεια είναι δημόσιες εκπαιδευτικές μονάδες που έχουν αξιολογηθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως προς τα τυπικά προσόντα των εκπαιδευτικών και την επιστημονική τους παρουσία, τη συμμετοχή των σχολείων σε καινοτόμες δραστηριότητες καθώς και δραστηριότητες κοινωνικής προσφοράς, την υλικοτεχνική υποδομή και την εμπειρία στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου.
Με το νόμο 3966/2011 θεσπίστηκαν εκ νέου τα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία (ΠΠΣ), στα οποία οι μαθητές εισάγονται με γραπτές εξετάσεις. Βασικοί σκοποί των ΠΠΣ είναι:
α) η εξασφάλιση δημόσιας και δωρεάν υψηλής ποιότητας παιδείας για όλους,
β) η προαγωγή της εκπαιδευτικής έρευνας,
γ) η πρακτική άσκηση φοιτητών,
δ) η υποστήριξη του στόχου της δημιουργικότητας, της καινοτομίας και της αριστείας,
ε) η πειραματική εφαρμογή νέων μοντέλων διοίκησης, νέων προγραμμάτων σπουδών και άλλου εκπαιδευτικού υλικού.Οι γραπτές συμφωνίες συνεργασίας του Προγράμματος Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης με τα Πειραματικά Λύκεια του Ζάννειου Λυκείου Πειραιά, του 2ου Πειραματικού Λυκείου Αθηνών, του Πειραματικού Λυκείου Αναβρύτων και του Πειραματικού Λυκείου του Πανεπιστημίου Αθηνών, αφορούν στην παρακολούθηση από τους φοιτητές δειγματικών διδασκαλιών έμπειρων εκπαιδευτικών στο γνωστικό αντικείμενο της οικονομίας και της πληροφορικής, οι οποίοι στη συνέχεια ως μέντορες παρακολουθούν την εξέλιξη της διδακτικής πρακτικής των φοιτητών στα δημόσια σχολεία. Επιπλέον, καθηγητές και φοιτητές του Προγράμματος Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης Λυκείου σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς των Πειραματικών Λυκείων, διερευνούν από κοινού σε πραγματικές συνθήκες στην σχολική τάξη, καινοτόμες προσεγγίσεις στη διδακτική μεθοδολογία των γνωστικών αντικειμένων της οικονομίας, της διοίκησης και της πληροφορικής στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Από την ερευνητική συνεργασία του Προγράμματος Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης με τα Πειραματικά Λύκεια έχουν προκύψει τα παρακάτω άρθρα τα οποία δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές:
Brinia, V., & Vikas E. (2012) Economics in Secondary education: A case study in Greece. Archives of Economic History, XXIV(1), 69-91.
Μπρίνια Β., Βίκας, Ε. (2014). Καινοτομίες στη διδακτική μεθοδολογία των οικονομικών επιστημών στη Β/θμια εκπαίδευση: Η εισαγωγή της τέχνης στη διδασκαλία του μαθήματος «Αρχές Οικονομικής Θεωρίας» στη Γ’ Λυκείου. Νέα Παιδεία, 151, 129-144.
Brinia V., Kalogri, P., Stavrakouli K.M. (2016). A New Teaching Method for Teaching Economics in Secondary Education, Journal of Research & Method in Education, 6(2), 86-93.
Συνοπτικά, το Πρόγραμμα Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης τα τελευταία χρόνια μέσα από τις διεθνείς και εγχώριες συνεργασίες του, έχει αναπτύξει και φιλοδοξεί να αναπτύξει περαιτέρω καινοτόμες παιδαγωγικές μεθόδους διδασκαλίας που περιλαμβάνουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Την καλλιέργεια βασικών αξιών για την παιδεία του υποψήφιου εκπαιδευτικού συνδέοντας την εκπαίδευση με την παιδεία, τα καινοτόμα παιδαγωγικά ρεύματα όπως του Σ. Φρενέ αλλά και τον πολιτισμό ως σημείο αναφοράς και άντλησης αξιών.
- Την καλλιέργεια της δημιουργικότητας και της συνεργασίας μέσα σε ομάδες, την αντίληψη ότι δεν υπάρχει σωστό και λάθος και ότι διδασκόμαστε από τα λάθη μας χωρίς να αισθανόμαστε το φόβο της αποτυχίας.
- Την εισαγωγή της τέχνης ως μιας δημιουργικής μεθόδου διδασκαλίας με την παροχή κινήτρων από το χώρο της τέχνης και απόκτησης δεξιοτήτων όπως ελευθερία σκέψης και έκφρασης, συμμετοχής σε ομάδες, ανάπτυξης της κοινωνικής συμμετοχής, κλπ.
- Τον συνδυασμό της Παιδαγωγικής επιστήμης με το γνωστικό αντικείμενο κάθε φοιτητή μέσω στοχευμένων δράσεων για την αντιμετώπιση πραγματικών κοινωνικών προβλημάτων με συγκεκριμένες διαστάσεις (οικονομικές, τεχνολογικές, μάρκετινγκ, κλπ) στο φάσμα των επιστημών που θεραπεύει το ΟΠΑ.
- Την επέκταση του ‘σχολικού’ περιβάλλοντος μέσα από την επίσκεψη των φοιτητών σε πειραματικά και δημόσια σχολεία, οργανισμούς, κλπ της τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης αλλά και τον κόσμο των επιχειρήσεων.
- Την ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών για την ολιστική πολιτιστική διαχείριση των μνημείων της Ελλάδας για την αειφόρο ανάπτυξη και την αξιοποίησή τους στην εκπαίδευση.
- Την ανάπτυξη δεξιοτήτων των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση όπως ο σχεδιασμός, η αναζήτηση και η οργάνωση πληροφοριών, η αποδελτίωση πληροφοριών και η δημιουργία πολυμεσικών παρουσιάσεων, η εύρεση καινοτόμων λύσεων σε πραγματικά οικονομικά, τεχνολογικά και κοινωνικά προβλήματα, η δημιουργία μαθησιακών πολυμεσικών αντικειμένων (π.χ. σχολιασμένο βίντεο) με βασικό στοιχείο την τεκμηρίωση με εικόνα, ήχο και βίντεο.